Gloriosa superba, juga dikenali sebagai bunga kembang songsang, adalah tumbuhan menjalar yang terkenal dengan bunganya yang unik dan berwarna terang. Bunga ini bukan sekadar cantik, tetapi juga mempunyai nilai perubatan dan komersial. Namun, ia juga beracun jika tidak dikendalikan dengan betul.
Nama Lain & Asal Usul
Gloriosa superba dikenali dengan pelbagai nama di serata dunia, antaranya:
- Bahasa Melayu/Indonesia: Bunga Kembang Songsang, Bunga Api, Bunga Tapak Kuda
- English: Flame Lily, Glory Lily, Climbing Lily, Fire Lily
- Tamil: Kanvali Kizhangu, Karthigaipoo
- Hindi: Kalihari
- Swahili (Afrika Timur): Mlilo
Tumbuhan yang dikelaskan dalam keluarga Colchicaceae ini berasal dari kawasan tropika di Afrika dan Asia, tetapi kini banyak ditemui di pelbagai negara termasuk India, Sri Lanka, Malaysia, dan Indonesia. Ia juga merupakan bunga kebangsaan Zimbabwe dan Tamil Nadu, India.
Ciri-Ciri Pokok Gloriosa Superba
- Batang & Daun – Tumbuhan ini menjalar dan boleh mencapai 1.5 hingga 3 meter panjang. Daunnya berbentuk runcing dengan hujung yang melilit, membantu pokok ini berpaut pada sokongan.
- Bunga – Kelopak bunga berwarna merah terang dengan hujung kekuningan, beralun ke atas seperti api yang menjulang.
- Pembiakan – Gloriosa superba boleh membiak melalui biji benih dan ubi. Ubinya boleh bertahan dalam tanah (fasa dorman/ tidur) dan bercambah semula setiap tahun apabila suhu persekitaran sesuai.
Habitat & Penyebaran
Gloriosa superba boleh ditemui di hutan, kawasan semak, ladang, dan tanah lapang. Ia tahan terhadap cuaca panas dan lebih suka tanah yang bersaliran baik.
Tumbuhan ini boleh membiak dengan cepat, terutamanya melalui ubi. Jika tidak dikawal, ia boleh menjadi spesies invasif yang mengambil alih kawasan pertumbuhan tumbuhan lain.
Kegunaan & Khasiat Perubatan
Walaupun tumbuhan ini beracun, ia juga digunakan dalam perubatan tradisional dan moden. Antaranya:
- Rawatan sakit sendi & arthritis – Ekstrak akar digunakan dalam perubatan Ayurveda.
- Merawat penyakit kulit – Daun Gloriosa superba kadangkala ditumbuk halus dan digunakan sebagai sapuan pada luka.
- Pembuatan ubat gout dan kanser – Alkaloid colchicine, yang terdapat dalam tumbuhan ini, digunakan dalam rawatan perubatan moden.
Namun, penggunaannya perlu dalam dos yang terkawal kerana kesan toksiknya yang tinggi. Dapatkan akar Gloriosa superba kering untuk tujuan perubatan di sini. Dapatkan nasihat mereka yang arif dengan tumbuhan ini sebelum penggunaan.
Ketoksikan & Bahaya Gloriosa Superba
Semua bahagian tumbuhan ini sangat beracun, terutama umbi dan biji benihnya. Racun utama ialah colchicine, yang boleh menyebabkan:
- Gejala ringan: Loya, muntah, cirit-birit
- Gejala serius: Kejang otot, lumpuh, kegagalan buah pinggang
- Kematian: Jika diambil dalam dos tinggi, boleh membawa maut dalam beberapa jam sahaja
❗Langkah berjaga-jaga:
- Jangan tanam di kawasan yang mudah diakses oleh kanak-kanak atau haiwan peliharaan.
- Pakai sarung tangan jika mengendalikan ubi atau benih.
- Elakkan termakan atau terkena getahnya secara langsung.
Nilai Komersial & Harga Benih Gloriosa Superba
Disebabkan kegunaannya dalam industri herba dan perubatan, benih dan ubi Gloriosa superba mempunyai nilai tinggi di pasaran.
- Harga benih boleh mencecah RM5 hingga RM15 sebiji, bergantung kepada kualiti dan sumber.
- Ubinya lebih mahal kerana ia lebih mudah bercambah berbanding biji benih.
Di Malaysia, permintaan terhadap benih ini semakin meningkat, terutama dalam kalangan penggemar tumbuhan eksotik dan herba. Perkembangan teknologi telah memudahkan penyebaran maklumat mengenai kegunaannya serta akses kepada penjual dalam talian, berbanding dahulu yang memerlukan pencarian dari nurseri ke nurseri.
Cara Menanam Gloriosa Superba
Jika anda ingin menanam pokok ini, berikut adalah panduan asas:
1. Dari Benih
✅ Rendam benih dalam air suam selama 12 jam sebelum semai.
✅ Gunakan tanah yang bersaliran baik dan letakkan di tempat separa teduh.
✅ Siram sedikit setiap hari tetapi jangan terlalu basah.
✅ Benih akan bercambah dalam 2 hingga 6 bulan.
2. Dari Ubi
✅ Tanam ubi secara mendatar pada kedalaman 5-10 cm.
✅ Pastikan kawasan ada sokongan untuk pokok menjalar.
✅ Tumbuhan akan mula tumbuh dalam beberapa minggu.
⚠️ Elakkan pemindahan ubi secara kasar, kerana ubi yang cedera boleh mengeluarkan racun.
Gloriosa superba ialah tumbuhan yang unik, cantik, tetapi beracun. Ia mempunyai nilai perubatan dan komersial, menjadikannya tumbuhan eksotik yang dicari. Namun, ia perlu dikendalikan dengan berhati-hati untuk mengelakkan kesan toksik yang berbahaya.
Jika anda berminat untuk mencuba menanam Gloriosa superba, anda boleh mendapatkan benih asli berkualiti dalam bentuk umbisi atau polibag ➡️ Klik di sini untuk membeli benih Gloriosa superba.
Ulasan